Integracja produktowa – czyli wspólne wytwarzanie produktu przez niezależne podmioty, może rodzić pewne problemy¹. Nie występują one, gdy obowiązuje jasny podział na głównego wykonawcę – inwestora i podwykonawców (budownictwo). Gorzej, gdy próbujemy rozłożyć ryzyko między tworzących wspólnie produkt rynkowy wykonawców, między którymi brak formalnych więzów.

W tej sytuacji konieczne jest opisanie przedsięwzięcia w umowach dwustronnych. Chcąc ułatwić takie współdziałanie, minimalizując ryzyko związane z brakiem doświadczenia jednej ze stron, dobrze byłoby stworzyć jakieś ogólne ramy prawne. Mogą to być standardy (dobre praktyki, wzorce), lub unormowanie nowego rodzaju struktur (sieciowych). Niniejszy tekst dotyczy takich właśnie struktur.

Istnieje prosty sposób naprawy polskiego górnictwa. Słowa „prosty” można w tym wypadku użyć w odniesieniu do koncepcji, ale nie samej realizacji. Realizacja wymaga wiele zaangażowania i determinacji.

Koncepcja naprawy jest oparta o ideę klastrów przemysłowych (Industrial Cluster). Przekonanie, że polityka gospodarcza powinna się opierać na klastrach jest obecnie dość powszeche. UE w swych programach sprzyja budowaniu klastrów. Stworzenie Górnośląskiego Klastra Przemysłowego jest więc możliwe w zgodzie z politykami UE.

Otrzymaliśmy odpowiedź na wysłane do Ministerstwa Gospodarki zapytanie dotyczące polityki klastrowej. Całość dokumentu do przeczytania poniżej.

Po Kongresie Klastrów w Sejmie RP zwróciłem się do trzech ministerstw z prośbą o uzupełnienie informacji na poruszane tam tematy. Jako pierwsze odpowiedziało Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Odpowiedź Ministerstwa znajduje się w repozytorium dokumentów.

W poniedziałek, 3 czerwca w Sejmie RP odbył się Kongres Klastrów Polskich. Blisko 10 lat wcześniej w tym samym gmachu mogliśmy słyszeć, że propozycja tworzenia klastrów jest nielogiczna, a przywołany przykład Danii jeden z posłów skwitował stwierdzeniem, że był tam i żadnych klastrów nie widział. Teraz było zupełnie inaczej. Pełne unisono. Klastry to szansa dla polskiej gospodarki. Szansa na co? Wydaje się, że zdaniem decydentów głównie na sprawne podzielenie unijnej kasy. Na razie jednak chyba szczegóły tego podziału nie są ustalone.

Proponozycja polityki klastrowej, która została opracowana w zgodzie z konstytucyjną zasadą społecznej gospodarki rykowej.

1. Dylemat, przed którym stoi Polska jest ten sam od 23 lat. Chodzi o wybór polskiego modelu kapitalizmu. Nasza gospodarka jest urządzona pod potrzeby wielkich korporacji (w tym finansowych). Taka gospodarka ma charakter kolektywistyczny¹, a jej cechą charakterystyczną jest to, że powodzenie jednostek zależy od miejsca w strukturze, której są podporządkowane. Kryzys oraz polityka UE zmuszają nas, byśmy przemyśleli swe decyzje raz jeszcze. Musimy ponownie zadeklarować, czy chcemy ładu gospodarczego opartego na wartościach personalistycznych, czy gospodarki kolektywistycznej.

Innowacje i potrójna helisa

Ministerstwo Gospodarki przyjmuje definicję klastra jako¹ "elastyczną formę współpracy horyzontalnej między 3 grupami podmiotów: przedsiębiorstwami, jednostkami naukowo-badawczymi oraz władzami publicznymi, [które] tworzą środowisko ułatwiające intensywne procesy interakcji i kooperacji między poszczególnymi aktorami narodowych i regionalnych systemów innowacji". Tak zdefiniowana struktura nosi nazwę potrójnej helisy² (w nawiązaniu do splecenia łańcuchów DNA):

Istnieje kilka poradników dla osób zaangażowanych w tworzenie klastrów¹. Zawierają one cenne wskazówki dla animatorów inicjatyw klastrowych. Jednak nie są to gotowe przepisy postępowania, a ich użyteczność w praktyce nie zawsze jest oczywiste. Trudno z nich wydobyć informacje potrzebne do stworzenia klastra. Giną one wśród publicystyki, rozważań teoretycznych i informacji pochodzących z obcych źródeł. Dodatkowo informacje bywają podawane z perspektywy podmiotów odpowiedzialnych za kształtowanie polityki klastrowej, naukowca badającego klastry, lub (najrzadziej) praktyka zajmującego się tymi zagadnieniami. Dlatego sądzę, że niniejszy krótki tekst może być interesującym wprowadzeniem w to zagadnienie dla każdego, kto interesuje się tą tematyką i zastanawia się nad uruchomieniem klastra.